بررسی تطبیقی فعالیت کاربران انسانی و ربات‌ها در جریان نبرد روایت‌ها ابعاد تازه‌ای از جنگ سایبری بین ایران و اسرائیل را آشکار ساخت. این تحلیل مبتنی بر داده‌های جمع‌آوری شده از شبکه‌های اجتماعی در بازه زمانی ۲۳ خرداد تا شش ساعت پس از اعلام آتش‌بس در جنگ ۱۲ روزه است.



نتایج نشان می‌دهد که در این مدت حدود ۴ میلیون مطلب توسط ربات‌ها و ۱۱ میلیون مطلب توسط کاربران واقعی منتشر شده است. این آمار حاکی از سهم ۲۷ درصدی ربات‌ها در تولید کل محتوا است. بیشترین حجم تولید محتوا توسط هر دو گروه در تاریخ ۲۵ خرداد ثبت شده است.


بررسی‌ها نشان می‌دهد فعالیت ربات‌ها عمدتاً در ساعات ۱۲ تا ۱۵ متمرکز بوده در حالی که فعالیت کاربران انسانی متغیر و متأثر از رویدادهای روز بوده است. این ثبات زمانی در فعالیت ربات‌ها نشان‌دهنده رفتار خودکار و هدفمند آن‌ها در فضاسازی رسانه‌ای است.


گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه یکی از اهداف ایران در این نبرد مقر یگان ۸۲۰۰ اسرائیل بوده که وظیفه کنترل ربات‌های سایبری را برعهده دارد. احتمالاً کاهش انعطاف‌پذیری ربات‌ها و تثبیت الگوریتم‌های رفتاری آن‌ها ناشی از قطع ارتباط اپراتورهای انسانی پس از حملات ایران بوده است.


در حوزه تحلیل هیجانات منفی ربات‌ها نقش چشمگیری داشته‌اند. در بازه‌های زمانی که حضور کاربران انسانی کاهش یافته ربات‌ها با سهمی بیش از ۳۶ درصد پیام‌های حاوی محتوای ترس را به طور گسترده منتشر کرده‌اند. در اوج این جریان نرخ احساس ترس در پیام‌های ربات‌ها تا ۱۰ برابر بیشتر از کاربران واقعی گزارش شده است.


تحلیل همبستگی رفتاری بین دو گروه نشان می‌دهد که با افزایش موج تولید محتوای انسانی ربات‌ها نیز به سرعت فعال شده‌اند. ضریب همبستگی مثبت بین دو گروه حاکی از هماهنگی هدفمند برای تقویت موج روانی و هدایت افکار عمومی در زمان واقعی است.


تحلیل جبهه‌بندی سیاسی حساب‌ها نشان می‌دهد که در میان ربات‌ها جریان سلطنت‌طلب با بیشترین درصد در صدر قرار دارد. در مقابل در میان کاربران واقعی درصد قابل توجهی موضع سیاسی مشخصی ابراز نکرده‌اند که نشان‌دهنده تنوع دیدگاه‌ها در جامعه ایران است.


در مجموع این تحلیل نشان می‌دهد که فضای سایبری به میدان نبردی پیچیده تبدیل شده است. ربات‌ها با رفتاری هدفمند و کاربران واقعی با انگیزه‌های گوناگون در حال شکل‌دهی به ذهنیت عمومی نسبت به بحران‌ها هستند. با وجود تلاش‌های سازمان‌یافته دشمنان روایت غالب در میان کاربران ایرانی روایتی ملی‌گرایانه دفاعی و فراتر از اختلافات سیاسی رایج بوده است.