بررسیها نشان میدهد بانکها در سه ماهه اول سال 1404 سودهای قابل توجهی کسب کردهاند. گزارشهای مالی منتشر شده حاکی از افزایش سه برابری سود خالص بانکها در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است. همچنین برخی از بانکها توانستهاند زیانهای انباشته خود را کاهش دهند و درآمدهای عملیاتی خود را افزایش دهند.
با این حال پرسش اصلی این است که منبع این سودهای کلان کجاست بررسیها نشان میدهد که بیشتر بانکهای بزرگ سود اصلی خود را از طریق خرید و فروش اوراق بدهی دولتی به دست آوردهاند. این اوراق که با نرخ سودهای بالا در بازار سرمایه معامله میشوند منبعی امن و بدون ریسک برای سودآوری بانکها محسوب میشوند.
در مقابل سهم تسهیلاتدهی در سبد درآمدی بانکها کاهش یافته است. به عبارت دیگر بسیاری از بانکها ترجیح میدهند به جای اینکه ریسک اعتباری مشتریان را بپذیرند اوراق دولتی با پشتوانه را خریداری و نگهداری کنند.
این نوع سودسازی میتواند خطرناک باشد و تبعاتی منفی برای اقتصاد کشور داشته باشد. کاهش تسهیلات دهی به بخش تولید و صنعت مانع از رشد اقتصادی و اشتغالزایی خواهد شد.